Các hội nghị và tỉ lệ nhận bài

Copy from : Pro. Ngo Quang Hung CSE of Buffalo

 

Trong khoa học máy tính, bài báo ở các hội nghị chuyên ngành danh tiếng đóng vai trò rất lớn trong sự nghiệp của các khoa học gia. Được nhận đăng bài ở một số hội nghị hàng đầu khó hơn ở nhiều journals có tiếng. (Xem thêm bài " tản mạn về mảnh bằng Ph.D" tôi viết vài năm trước.) Trong lý thuyết tính toán và giải thuật, ta có STOC, FOCS, SODA; trong cơ sở dữ liệu có SIGMOD, trong datamining có KDD, trong mạng máy tính có INFOCOM, SIGCOMM; vân vân. (Danh sách này không nhất thiết là đủ, nhưng khá đặc trưng cho các ví dụ này.)

Ở nhiều ngành khác (như toán, lý, xã hội học, ...) thì các journal papers giá trị hơn nhiều so với các conference papers. Ví dụ: các nhà toán học thường là không ghi các báo cáo ở hội nghị vào trong danh sách bài báo của họ.

Có vài nguyên do của sự "tréo ngoe" này trong ngành khoa học máy tính. Thứ nhất, KHMT phát triển cực nhanh trong vài thập niên gần đây, phần vì nó còn rất trẻ so với các ngành khác. Chờ khi công trình của mình được nhận đăng ở một journal (mất khoảng 1-2 năm) thì kết quả đó đã lỗi thời, thậm chí bản thân tác giả có khi cũng không thích thú gì lắm với nó nữa vì đã có những kết quả tốt hơn trong cùng thời gian. Vòng quay của các hội nghị tốn khoảng 6 tháng (từ khi nộp đến khi đi báo cáo). Thứ hai, đây cũng là vấn đề "văn hóa" của ngành. Thứ ba, hội nghị là một trong những phương tiện tốt nhất để mọi người làm quen, tìm hiểu nghiên cứu của nhau, tìm cơ hội hợp tác nghiên cứu, giới thiệu công trình của mình với thế giới các đồng nghiệp.

Các sinh viên, nhà nghiên cứu, giáo sư nào chưa có bài trong hội nghị lớn của ngành mình thì nói chung là kẻ ngoài cuộc, nghiên cứu không ai biết tới, và sẽ xa rời dòng chảy chính của các nghiên cứu trong ngành. Các bài báo này còn được dùng làm tiêu chí xét tenure, nhận giáo sư mới, thăng cấp giáo sư, vân vân.

Thế làm thế nào để biết là một hội nghị là "có giá" hơn các hội nghị khác? Dĩ nhiên người trong ngành sẽ biết (dù có thể hơi chủ quan nếu có hơn một hội nghị hàng đầu). Người ngoài ngành thì ... hỏi người trong ngành. Nếu không có ai để hỏi thì có thể tìm danh sách xếp hạng (ranking) các hội nghị (các danh sách loại này, dù là dựa trên chỉ số nào, cũng đều chủ quan và thiếu giá trị khoa học). Một cách nữa người ta cũng làm là nhìn vào tỉ lệ nhận bài của các hội nghị và danh sách các thành viên trong ủy ban chương trình kỹ thuật của hội nghị (technical program committee, hay TPC).

Thành viên TPC là những người sẽ đọc và quyết định bài nào được nhận, bài nào không. Ở các hội nghị lớn thì chất lượng TPC khá tương đồng. Như vậy chỉ số còn lại là tỉ lệ nhận bài (acceptance ratio). Thế tỉ lệ nhận bài thấp có đồng nghĩa với giá trị cao của hội nghị không? Graham Cormode, Artur Czumaj, và Muthu Muthukrishnan có một bài rất khôi hài (nhưng nghiêm túc) về các hội nghị trong khoa học máy tính và tỉ lệ nhận bài của chúng. Vấn đề chính họ muốn giải quyết là làm thế nào loại nhanh các bài báo tồi để các thành viên TPC đỡ mất thời gian.

Quay lại với câu hỏi trên. Câu trả lời dứt khoát là không. Đồng ý là có một tương quan nhất định giữa tỉ lệ nhận bài và giá trị hội nghị. Hội nghị nào (trong KHMT) có tỉ lệ nhận 50% hay nhiều hơn thì ta có thể tự tin kết luận là hội nghị thường thường bậc trung. Phần còn lại thì rất khó nói. Những năm gần đây, MOBICOM nhận khoảng 8% đến 10%, INFOCOM nhận khoảng 16% đến 18%, còn STOC, FOCS, SODA nhận khoảng 25%-35%. Khó mà nói cái nào giá trị hơn cái nào trong các hội nghị trên, một phần vì chúng ở các nhánh khác nhau.

Lấy STOC và MOBICOM làm ví dụ. Đăng bài trong STOC rất khó, dù tỉ lệ nhận cao hơn MOBICOM khá nhiều. Một lý do là người ta thường không nộp các bài vớ vẩn vào STOC nữa. Ngoài ra chuyện này còn liên quan đến bản chất của ngành nghiên cứu. STOC là hội nghị về lý thuyết, kết quả tốt xấu khá rõ ràng. Ở các hội nghị đăng cả các bài báo thực nghiệm (simulation, experimentation) như mạng máy tính hay datamining thì kế quả không rõ ràng như thế, và sẽ có nhiều chỗ trống hơn cho các bài báo linh tinh. (Dù rằng các hội nghị danh tiếng thường chỉ đăng các bài có cơ sở lý thuyết vững chắc; phần simulation chỉ mang tính xác minh.)

Chuyện dài nhiều tập này xứng đáng vài posts nữa